Jeśli zatrudnisz ludzi tylko dlatego, że mogą wykonać pracę, będą pracować dla twoich pieniędzy, jeśli jednak zatrudnisz ludzi, którzy wierzą w to, w co ty wierzysz, to będą oni pracować dla ciebie z całym swoim poświęceniem. (Simon Sinek: Jak wielcy przywódcy inspirują do działania)
26 maja odbył się kolejny Bibliogrill, tym razem we Wrocławiu w Dolnośląskim Centrum Informacji Naukowej i Ekonomicznej. Miałem tam okazję zaprezentować koncepcję współpracy pomiędzy instytucjami kultury i Jednostkami Ekonomii Społecznej. Pomysłodawcą tej koncepcji jest Janusz Szopka, dzięki któremu została zainicjowana współpraca pomiędzy Wrocławskim Zakładem Aktywności Zawodowej i Biblioteką Cyfrową Uniwersytetu Wrocławskiego. Dokładnie miesiąc wcześniej, 26 kwietnia prezentowaliśmy ten temat wspólnie z Ewą Wójcik – dyrektorem Wrocławskiego Zakładu Aktywności Zawodowej na warsztatach Cyfryzacja w instytucjach kultury i jednostkach samorządu terytorialnego.
Poniżej skrócona wersja prezentacji udostępniona dzięki serwisowy bibliosfera.net.
Ponad dwadzieścia lat temu otrzymałem od swojego taty bardzo ważną lekcję, która dzisiaj jest nadal bardzo aktualna. Była bardzo krótka, bardzo konkretna, bardzo praktyczna i jak się dzisiaj okazuje o bardzo długoterminowym zasięgu oddziaływania. Nigdy wcześniej ani nigdy później, w całym swoim procesie edukacyjnym, choć nie należy on do najbardziej spektakularnych, nie miałem okazji otrzymać drugiej tak prostej lekcji o tak fundamentalnym znaczeniu. Mimo prostego przekazu nie od razu zrozumiałem jej sens, ale musiała utkwić bardzo głęboko w mojej podświadomości i stamtąd wywierała i nadal wywiera wpływ na podejmowane przeze mnie decyzje.
Lekcja była bardzo prosta, ale żeby ją wyraźnie przekazać muszę nakreślić kontekst w jakim została udzielona.
Referat wygłoszony na konferencji Polskie Biblioteki Cyfrowe 2011 – http://www.man.poznan.pl/PBC/2011-program-konferencji/.
W referacie zaprezentowano koncepcję współdziałania partnerskiego polegającego na wykorzystaniu infrastruktury biblioteki cyfrowej jako narzędzia do animacji współpracy środowiskowej, inspirowanej przez instytucję publiczną. Przykładem realizacji tej koncepcji jest współpraca pomiędzy redakcją hobbystycznego serwisu internetowego Sybiracy.pl i platformą Cyfrowy Dolny Śląsk tworzoną przez Jeleniogórskie Centrum Informacji i Edukacji Regionalnej – Książnica Karkonoska oraz Dolnośląską Bibliotekę Publiczną im. T. Mikulskiego we Wrocławiu.
Biblioteki cyfrowe stają się coraz bardziej integralną częścią instytucji kultury oraz instytucji edukacyjnych, których celem działania jest gromadzenie oraz udostępnianie i popularyzowanie różnego rodzaju treści: książek, dokumentów, fotografii itp. Bardzo często dla tego typu instytucji możliwość zaistnienia w internecie jest dodatkowym elementem promocyjnym, ale też elementem wspierającym efektywność realizacji ich misji. Trudno się jednak oprzeć wrażeniu, że mimo możliwości jakie daje dzisiaj rozwój technologii informacyjnych i komunikacyjnych znaczna część instytucji posiadających własne biblioteki cyfrowe, albo współpracujących w konsorcjach tworzących regionalne biblioteki cyfrowe, funkcjonuje w modelu komunikacyjno-organizacyjnym, który w analogii do Web 1.0 można określić jako model instytucji 1.0. Można wysnuć tezę, że sama technologia nie wystarczy aby wypracowane latami tradycyjne relacje pomiędzy instytucjami kultury a ich użytkownikami zmieniły się nagle z dnia na dzień. Technologia może jednak być dobrym impulsem do zainicjowania nowych form współdziałania oraz komunikowania się, bazujących na modelu 2.0, w którym użytkownik staje się podmiotem dostarczającym instytucji wartości dodanej w postaci własnej twórczości oraz własnej pracy na rzecz rozwoju danej instytucji. Taka interakcja może być korzystna zarówno dla instytucji jak i dla użytkownika ponieważ stymuluje rozwój autentycznego partnerstwa umożliwiającego realizację własnych celów przy jednoczesnym wspieraniu i potęgowaniu realizacji celów innych podmiotów.
Na stronie Federacji Bibliotek Cyfrowych przeczytałem dzisiaj miłą informację:
15 listopada 2011 łączna liczba publikacji w polskich bibliotekach cyfrowych przyłączonych do FBC przekroczyła 800 tysięcy.
Osiemsettysięczna publikacja to „Wołyński Dziennik Wojewódzki. 1931, nr 16” udostępniana przez Jagiellońską Bibliotekę Cyfrową.
Wszystkim współtworzącym polskie biblioteki cyfrowe serdecznie gratulujemy!
Jakiś rok temu pozwoliłem sobie na małą refleksję dotyczącą marginalizacji jednej z najlepszych koncepcji organizacyjnych jaka się przytrafiła Polsce w obszarze cyfryzacji i promocji naszego dziedzictwa kulturowego. Od tego czasu dzięki tej koncepcji zasób polskich bibliotek cyfrowych podwoił się. W ciągu około jednego roku przybyło kolejnych 400 000 publikacji. Nawiązując do głównego wątku poruszonego w tekście na temat marginalizacji FBC zacząłem się dzisiaj zastanawiać:
(…) czy w Polsce nadal brakuje projektu umieszczenia wszystkich zdigitalizowanych zbiorów w ramach jednego portalu internetowego, analogicznego do Niemieckiej Biblioteki Cyfrowej? (…)
oraz
(…) czy Rozmowy o polskiej Centralnej Bibliotece Internetowej nadal ciągle jeszcze trwają? (…)
Ja tu tylko gram, sprawdź sam co można znaleźć w Federacji Bibliotek Cyfrowych:
cdn…
[singlepic id=96 w=320 h=240 float=left] Opublikowałem dzisiaj w Bibliotece Cyfrowej Uniwersytetu Wrocławskiego książkę „Krótki rys zasad bibliotekoznawstwa” wydaną w 1862 roku. Podczas przeglądania stron trafiłem na bardzo ciekawy zapis wyjaśniający na jakich warunkach można korzystać z książki.
Pomyślałem sobie że ten zapis to praprzodek licencji, która dzisiaj mogłaby być dodatkowym wariantem licencji CC 😉 i zacząłem się zastanawiać czy czasem nie powinienem go zamieścić jako wartość dla atrybutu „Prawa” w opisie publikacji. Ciekawie komponowałby się przy opisach w Europeanie, a ponieważ w książce poruszane są zagadnienia dotyczące organizacji bibliotek to w tym kontekście byłaby to promocja dobrych praktyk ;-).
Poniżej pełna treść zapisu o prawach, a w oryginale można go zobaczyć na tej stronie.
Wolno drukować, z warunkiem złożenia w Komitecie Cenzury, po wydrukowaniu, prawem przepisanej liczby egzemplarzy.
Warszawa, dnia 16 (28) Maja 1862 r.
p. o. Cenzora,
J. Błeszczyński.
Mam wrażenie, że od pewnego czasu w środowiskach związanych z Biblioteką Narodową prowadzona jest dziwna polityka, której celem jest marginalizowanie Federacji Bibliotek Cyfrowych oraz dokonań bibliotekarzy, którzy przyczynili się do sukcesu Polski w digitalizacji i cyfryzacji zasobów polskich bibliotek. W styczniu bieżącego roku, w artykule Zdrojewski: wspaniali twórcy i anachroniczne struktury, z dumą wspominał o tym sukcesie Bogdan Zdrojewski – Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, co sprowokowało mnie do zadania Panu Ministrowi kilku pytań na forum dyskusyjnym. Nie minęło wiele czasu i pojawił się kolejny artykuł zatytułowany Zbudujemy cyfrową wieżę Babel, w którym autorka stwierdza rzecz następującą:
W Polsce brakuje również projektu umieszczenia wszystkich zdigitalizowanych zbiorów w ramach jednego portalu internetowego, analogicznego do Niemieckiej Biblioteki Cyfrowej. Polskie zbiory będzie można co prawda przeglądać w Europeanie, z którą nasze centra digitalizacyjne pozostają w bliskiej współpracy. Rozmowy o polskiej Centralnej Bibliotece Internetowej jednak ciągle jeszcze trwają.
Pod tekstem pojawiło się wiele ciekawych komentarzy. Ja również pozwoliłem sobie skomentować tę dziwną opinię, a w związku z tym, że temat jest nadal aktualny i polityka marginalizacji Federacji Bibliotek Cyfrowych nadal jest prowadzona, o czym wspomniała Bożena Michalska, postanowiłem swój komentarz opublikować na blogu. Tym samym chciałem odświeżyć dyskusję na temat bardzo dziwnej, niezrozumiałej i destrukcyjnej polityki zmierzającej do marginalizacji Federacji Bibliotek Cyfrowych oraz całego kilkuletniego dorobku polskich bibliotekarzy cyfrowych i Zespołu Bibliotek Cyfrowych PCSS, którzy są autorami sukcesu Polski w Europeanie.
17 lutego w gościnnej Bibliotece Dolnośląskiej Wyższej Szkoły Służb Publicznych „Asesor” odbyło się pierwsze spotkanie z cyklu tematycznego przeznaczonego dla bibliotekarzy i osób zainteresowanych sprawami bibliotek, na którym miałem przyjemność zaprezentować kilka przemyśleń związanych z bibliotekami cyfrowymi, w kontekście przyszłości zawodu bibliotekarza. Organizatorem cyklu spotkań tematycznych jest Korporacja Bibliotekarzy Wrocławskich.
